Tim Ingold
Splatać otwarty świat. Architektura, antropologia, design
Instytut Architektury, 2018
wybór i opracowanie: Ewa Klekot
tłumaczenie esejów Budować, mieszkać, żyć, O budowaniu domu oraz Podążać za materiałem Ewa Klekot
tłumaczenie esejów Więzy i granice oraz Materiały a materialność Dorota Wąsik
red. Dorota Leśniak-Rychlak
proj. Marcin Hernas tessera.org.pl
posłowie: Ewa Klekot
liczba stron: 192
ilustracje: 15
oprawa: twarda
format: 12,8 x 20,3 cm
ISBN 978-83-63786-17-5
cena: 44 zł.
Książka dostępna w sklepach internetowych Bęc Zmiana i Motyle Książkowe oraz w dobrych księgarniach.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Spis treści:
Materiały a materialność
Budować, mieszkać, żyć. Jak zwierzęta i ludzie zadomawiają się w świecie
Więzy i granice. Splątanie życia w otwartej przestrzeni
O budowaniu domu
Podążać za materiałem
Ludzka historia, przede wszystkim historia zachodniego świata, usiana jest próbami ograniczenia życia lub zamknięcia go „w środku”, w konstrukcjach, które usiłują przekształcić zamieszkiwany przez nas świat w umeblowaną kwaterę gotową do zajęcia. Pod szyldem „zabudowy” przemysł stworzył infrastrukturę twardych powierzchni, wyposażoną w różnego rodzaju obiekty, na których ma się toczyć gra życia. Sztywny podział na substancje i medium, który Gibson uznał za naturalny stan rzeczy, został w istocie skonstruowany podczas próby skłonienia świata, by dostosował się do naszych oczekiwań i nadania mu spójnej powierzchni, jaką zawsze sobie wyobrażaliśmy. I chociaż utwardzona powierzchnia ziemi miała ułatwić przemieszczanie się zajmującym ją ludziom, to w rzeczywistości blokuje przenikanie się substancji i medium: to przenikanie, które jest niezbędne do życia, wzrostu i zamieszkiwania. Ziemia, która stała się powierzchnią nie może „wznieść się” rośliną i zwierzęciem, jak to ujął Heidegger. Nic na niej nie urośnie.
Jednak blokada jest tylko tymczasowa. Wszędzie tam, gdzie jest życie, infrastruktura zajętego świata rozpada się, zużywa i ściera, nieustannie niszczona przez błąkających się po omacku mieszkańców – istoty ludzkie i inne – którzy od nowa włączają rozsypujące się fragmenty we własne życia, układając je na nowo.
Tim Ingold, Więzy i granice
Wybór pięciu esejów Tima Ingolda zaproponowany przez Ewę Klekot obejmuje teksty wskazujące, jak relacja człowieka ze światem realizuje się w materialnym zaangażowaniu w tworzenie przestrzeni zamieszkiwanej. Artykuły prezentują te aspekty myśli Ingolda, które wydają się najważniejsze z perspektywy projektanta i architekta: jego podejście do linii i powierzchni, oraz materialności i materii, w połączeniu z filozofią życia jako zamieszkiwania.
Ingold odnosi się w nich do kluczowych dla architektury i urbanistyki pojęć filozoficznych takich, jak Lebensraum, czy hylemorfizm jako zasada ludzkiej kreatywności. Choć poglądy Ingolda są osadzone w zachodniej myśli ekologicznej i fenomenologicznej, jego argumentacja odwołuje się do materiałów antropologicznych, którymi autor operuje z wielkim znawstwem, unikając naiwności widocznej czasami w głębokich nawet tekstach myślicieli bez przygotowania antropologicznego.
Tim Ingold (ur. 1948) jest profesorem antropologii społecznej, dyrektorem Instytutu Antropologii na Uniwersytecie Aberdeen. Jest także członkiem British Academy i Royal Society of Edinburgh. Ingold, który należy do najwybitniejszych współczesnych antropologów, od początku kariery naukowej podąża bardzo indywidualną drogą intelektualną. Ważnych podstaw dla szerokiej refleksji nad relacjami zachodzącymi między ruchem a poznaniem dostarczyły mu wieloletnie badania łowiecko-zbierackich społeczności Dalekiej Północy. Zainteresowanie percepcją środowiska i relacjami, jakie z nim buduje człowiek, Ingold łączy z badaniami dotyczącymi różnych rodzajów umiejętności i wiedzy. Koncentruje się na nabywaniu ucieleśnionych umiejętności postrzegania i działania, a wychodząc od podejścia fenomenologicznego, bada człowieka jako organizm, który „wyczuwa” swoją drogę w świecie, nieustannie zmieniając swoje otoczenie i sam będąc przez nie zmienianym. To relacyjne podejście łączy z zainteresowaniem materialnością ludzkiego działania, prowadzącym do badań nad powiązaniami między antropologią, archeologią, sztuką i architekturą w kontekście relacji między człowiekiem a zamieszkiwanym przez niego środowiskiem. Jego dorobek naukowy obejmuje jedenaście autorskich publikacji książkowych (najważniejsze to The appropriation of nature: essays on human ecology and social relations. Manchester: Manchester University Press 1986; The perception of the environment: essays on livelihood, dwelling and skill. London: Routledge 2000; Being Alive: Essays on Movement, Knowledge and Description. Routledge, London, 2011; The Life of Lines. Routledge, London, 2015).
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
