Reakcja na modernizm. Architektura Adolfa Szyszko-Bohusza

Reaction to Modernism. Architecture of Adolf Szyszko-Bohusz

Katalog wystawy
Instytut Architektury, Muzeum Narodowe w Krakowie 2013
Zbiór tekstów oraz noty katalogowe budynków zaprojektowanych przez Adolfa Szyszko-Bohusza
Redakcja: Dorota Leśniak-Rychlak
Wstęp: Zofia Gołubiew
Autorzy tekstów: David Crowley, Dorota Jędruch, Michał Wiśniewski, Barbara Zbroja
Autorzy not: Marcin Biernat, Aneta Borowik, Rafał Ochęduszko, Michał Wiśniewski
Projekt graficzny: Joanna Sowula Studio Kreatywne
Zdjęcia współczesne: Jarosław Matla
wybór pism Adolfa Szyszko-Bohusza: Rafał Ochęduszko

liczba stron: 176
liczba ilustracji: 109 (14 kolorowych)
oprawa: miękka, foliowana, skrzydełko
wymiary: 21 x26
ISBN:  978-83-63786-02-1, 978-83-7581-143-8
cena 44 zł

Książka dostępna w księgarni w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie (al. 3-go Maja 1).

To pierwsza monograficzna publikacja na temat twórczości Adolfa Szyszko-Bohusza, jednego z  najważniejszych architektów polskich pierwszej połowy XX wieku. Książka składa się z dwóch zasadniczych części: otwierających publikację problemowych esejów osadzających twórczość architekta w szerszym politycznym i artystycznym kontekście; oraz z części katalogowej, w której pogrupowano obiekty zaprojektowane przez Adolfa Szyszko-Bohusz w trzech podrozdziałach poświęconych kolejno konserwacji, kostiumie stylowemu i modernizmowi (29 not). Prezentacje zawierają krótki opis budynku oraz rysunki i zdjęcia archiwalne. Publikację zamyka wybór z pism Adolfa Szyszko-Bohusza, prezentujący jego poglądy na architekturę i wyzwania nowoczesności, oraz kalendarium życia i twórczości architekta i bibliografia.

Zasadnicza wartość książki polega na problemowym ujęciu złożonej relacji architekta z modernizmem poprowadzonej w wartkiej wciągającej narracji.

Fragmenty:

Ufny w swoje stanowisko i zdolności i pewien zajmowanego przez siebie miejsca w rządzącej elicie, Szyszko-Bohusz nie był jednak − a przynajmniej nie wyłącznie − biurokratą. Jego praca na stanowisku wawelskiego konserwatora nie opierała się tylko na skrupulatnych badaniach archeologicznych i sumiennej renowacji. Widział tam siebie w roli artysty albo architekta, który zmienia i uzupełnia historyczną tkankę kompleksu podług wizji, którą po części ukształtowało jego przywiązanie do Legionów. Przedstawił na przykład szereg propozycji, których celem było zaakcentowanie roli Wawelu jako „narodowego panteonu”.

Wkład Szyszko-Bohusza do rozwoju kultu Piłsudskiego przyjmował zazwyczaj o wiele poważniejszy ton niż wiele popularnych czy nawet kiczowatych przejawów entuzjazmu związanego z postacią Marszałka. Pod koniec lat 20. zaprojektował szereg sarkofagów i krypt z myślą o wielkich, publicznych uroczystościach pogrzebowych organizowanych przez reżim sanacyjny. Jego propozycja polegała na dostarczeniu poważnego zwieńczenia wydarzeń wiążących się zazwyczaj z widowiskowymi i wysoce sentymentalnymi pokazami narodowej jedności.

Z tekstu Davida Crowleya Architekt Piłsudskiego

To, co my uważamy za duch czasu, jest tylko naszem indywidualnem pojęciem o tych czasach. I lepiej zrobimy, jeśli się postaramy odzwierciadlić duch naszych czasów, nie kusząc się odtwarzać to, co po dziesięciu latach będzie rozumiane inaczej, niż dziś rozumianem było.

Adolf Szyszko-Bohusz„Rocznik Architektoniczny” 1912–1913